Wednesday, January 9, 2013

سیستم های پیشنهاد دهنده (Recommender Systems)

ما در زندگی روزانه به پیشنهاداتی تکیه می کنیم که از آدم های دیگر به صورت شخصی، از طریق توصیه نامه ها، نقد فیلم و کتاب، و غیره در یافت می کنیم. سیستم های پیشنهاد دهنده (Recommender Systems) از الگو ریتم هایی استفاده می کنند که محتوا های متناسب مثل خبر، کتاب، فیلم، موسیقی، تعطیلات، خودرو و غیره را به صورت خودکار به کاربر پیشنهاد میدهند.      

Friday, January 4, 2013

هوشمندی کسب و کار (Business Intelligence)

 تصو ر کنید که  شما به یک فروشگاه می روید و پنیر می خرید. شما پول پنیر رو می پردازید و از مغازه خارج می شوید و ممکن است ندانید که مغازه اطلاعات جدیدی را در مورد پنیری که شما خریدید، زمان خرید، و مقدار خرید جمع آوری می کند.  یکی از وظایف روزانه  مدیر تدارکات (Supply Manager) این است که مشخص کند چه مقدار پنیر باید خریداری شود. تنها راه ممکن برای او این است که بداند چه مقدار پنیر توسط مشتریان خریداری شده است. برای یافتن مقدار پنیر فروخته شده در یک روز ، مدیر مربوطه باید تمامی تراکنش های روز را بررسی کند تا مقدار پنیر فروخته شده در یک روز را مشخص کند.  این کار زمان زیادی نیاز دارد و کاری است که باید به دفعات انجام شود. در نتیجه مدیر تصمیم می گیرد که از یک نرم افزار هوشمندی کسب و کار (Business Intelligence) استفاده کند تا چنین اطلاعاتی را فراهم کند. استفاده از نرم افزار  هوشمندی کسب و کار اجازه خلاصه کردن (Roll up) دوره ای داده ها را می دهد. هوشمندی کسب و کار فرآیند تولید اطلاعاتی از این دست از داده های خام است. هوشمندی کسب و کار دامنه وسیعی دارد. برخی از نمونه های متداول در اینجا ذکر میشوند:              
1)  گزارش های عملیاتی (Operational Reporting) : مثل رسید عا بر بانک ، معمولا دارای ساختار مشخص برای نمایش داده ها به کاربر میباشد. تجربه کاربر مثل چگونگی تحلیل داده ها و فهمیدن آنها مواردی هستند که در تهیه چنین  گزارش های باید مد نظر قرار بگیرند.  
2) گزارش های ویژه (Ad Hoc Reporting): این دسته از گزارش ها به کاربر اجازه میدهد تا گزارش های ایجاد کند که دارای ظاهر (Look & Feel) و محتوای (Content) مورد نظر اوست. 
3) تحلیل OLAP : این دسته از تحلیل ها ، داده هایی از پیش محاسبه شده را برای کاربران تجاری تهیه می کند.
4) نمایش داده ها (Data Visulization) : در نمایش داده ها خلاصه کردن داده ها به صورت خودکار انجام و در حافظه ذخیره می شود. این ویژگی اجازه می دهد تا نرم افزار هوشمندی کسب و کار به صورت نصب و مورد استفاده قرار گیرد (Plug & Play). همچنین، جواب دادن به سوالاتی که ممکن است تنها یکبار مطرح شوند (One-off questions)  را آسان می کند.
5) داشبورد (Dashboards) : داشبورد اجازه می دهد تا به سازمان از بالا نگاه کرد. با وجود داشبورد، کاربر نیازی به بررسی صد ها گزارش و داده ندارد و هر زمان  که در داشبورد مشکلی پیش اید، کاربر گزارشات مربوط به ان قسمت را با دقت بررسی می کند. معمولا داشبورد شامل اجزا مختلفی برای نمایش و تحویل داده ها است که در بالا بعضی از آنها معرفی شدند.

تمامی اشکال هوشمندی کسب و کار که در بالا معرفی شدند به همراه موارد بسیار دیگر مثل زمانبندی گزارشات به صورت خودکار، حفاظت داده ها و غیره به صورت  یکپارچه و در قالب یک  سیستم تحویل داده  می شود. کار اصلی در هوشمندی کسب و کار در پشت صحنه و در داده‌گاه (Data Marts) و  انبار داده (Data Warehouses) اتفاق می افتد. اگر مشکلی در نرم افزار هوشمندی کسب و کار وجود دارد معمولا سرچشمه مشکل در انبار داده است. در پست های آتی سعی می کنم انبار داده را به صورت مفصل تر شرح  دهم.